Bài viết dưới đây, FAMA tóm tắt quyền và trách nhiệm của người làm kế toán trưởng tại doanh nghiệp và giới thiệu những điều kiện cần có để thi chứng chỉ kế toán trưởng
Theo quy định của Luật kế toán, người đại diện pháp luật của doanh nghiệp phải bố trí người làm kế toán trưởng hoặc quyết định thuê dịch vụ làm kế toán trưởng. Vị trí của Kế toán trưởng
- Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác kế toán trong đơn vị kế toán.
- Kế toán trưởng của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước và doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ ngoài nhiệm vụ quy định tại khoản 1 Điều này còn có nhiệm vụ giúp người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán giám sát tài chính tại đơn vị kế toán.
- Kế toán trưởng chịu sự lãnh đạo của người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán; trường hợp có đơn vị kế toán cấp trên thì đồng thời chịu sự chỉ đạo và kiểm tra của kế toán trưởng của đơn vị kế toán cấp trên về chuyên môn, nghiệp vụ.
- Trường hợp đơn vị kế toán cử người phụ trách kế toán thay kế toán trưởng thì người phụ trách kế toán phải có các tiêu chuẩn, điều kiện tương đương với tiêu chuẩn và điều kiện kế toán trưởng dưới đây.
Chứng chỉ kế toán trưởng
Kế toán trưởng phải có các tiêu chuẩn và điều kiện sau đây:
a) Các tiêu chuẩn:
+Có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật;
+Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán.
b) Có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ trung cấp trở lên;
c) Có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng;
d) Có thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất là 02 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên và thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất là 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán trình độ trung cấp, cao đẳng.
Trách nhiệm và quyền của kế toán trưởng
1/Kế toán trưởng có trách nhiệm sau đây:
a) Thực hiện các quy định của pháp luật về kế toán, tài chính trong đơn vị kế toán;
b) Tổ chức điều hành bộ máy kế toán theo quy định của Luật này;
c) Lập báo cáo tài chính tuân thủ chế độ kế toán và chuẩn mực kế toán.
2/Kế toán trưởng có quyền độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ kế toán.
3/Kế toán trưởng của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước và doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, ngoài các quyền quy định tại khoản 2 trên đây còn có các quyền sau đây:
a) Có ý kiến bằng văn bản với người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán về việc tuyển dụng, thuyên chuyển, tăng lương, khen thưởng, kỷ luật người làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ;
b) Yêu cầu các bộ phận liên quan trong đơn vị kế toán cung cấp đầy đủ, kịp thời tài liệu liên quan đến công việc kế toán và giám sát tài chính của kế toán trưởng;
c) Bảo lưu ý kiến chuyên môn bằng văn bản khi có ý kiến khác với ý kiến của người ra quyết định;
d) Báo cáo bằng văn bản cho người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán trong đơn vị; trường hợp vẫn phải chấp hành quyết định thì báo cáo lên cấp trên trực tiếp của người đã ra quyết định hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền và không phải chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi hành quyết định đó.
Như vậy, một trong những điều kiện tiên quyết để làm kế toán trưởng là phải có chứng chỉ kế toán trưởng theo quy định của Luật kế toán. Phần tiếp theo sẽ giới thiệu những điều cần biết về việc thi chứng chỉ kế toán trưởng.
1/Tiêu chuẩn học viên tham dự khóa học bồi dưỡng kế toán trưởng ? Người Việt Nam tham dự khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng phải có các tiêu chuẩn sau đây:
a/ Có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật;
b/ Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về tài chính, kế toán, kiểm toán từ bậc trung cấp trở lên và có thời gian công tác thực tế về tài chính, kế toán, kiểm toán như sau:
- Tối thiểu là 2 năm trở lên kể từ ngày ghi trên bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán;
- Tối thiểu là 3 năm trở lên kể từ ngày ghi trên bằng tốt nghiệp trung cấp hoặc cao đẳng chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán;
c/ Có Đơn xin học, trong đó có xác nhận thời gian công tác thực tế về tài chính, kế toán, kiểm toán của cơ quan đang công tác, kèm theo bản sao có chứng thực Bằng tốt nghiệp chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán. Người nước ngoài có Chứng chỉ chuyên gia kế toán, Chứng chỉ hành nghề kế toán, Chứng chỉ kiểm toán viên hoặc bằng tốt nghiệp đại học của các tổ chức nước ngoài (Được Bộ Tài chính Việt Nam thừa nhận) được tham dự khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng do đơn vị đủ điều kiện tổ chức khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng cho người nước ngoài.
2/Nội dung, chương trình và thời gian tối thiểu một khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, kể cả hợp tác xã (gọi chung là kế toán doanh nghiệp), như sau: Thời gian toàn khoá: 6 tuần (kể cả thời gian thi) (6 tuần x 6 ngày x 8 giờ = 288 giờ. Một giờ được tính là 50 phút học và 10 phút nghỉ giải lao). PHẦN KIẾN THỨC CHUNG:
| + Chuyên đề 1: | Pháp luật liên quan đến doanh nghiệp: | 24 giờ |
| + Chuyên đề 2: | Quản lý tài chính doanh nghiệp: | 20 giờ |
| + Chuyên đề 3: | Pháp luật về thuế: | 24 giờ |
| + Chuyên đề 4: | Thẩm định dự án đầu tư: | 12 giờ |
| + Chuyên đề 5: | Quan hệ tín dụng, thanh toán và bảo lãnh giữa doanh nghiệp với Ngân hàng và Tổ chức tài chính: | 16 giờ |
| + Ôn tập và thi Phần I: | 08 giờ | |
| Cộng Phần I: | 104 giờ | |
PHẦN KIẾN THỨC NGHIỆP VỤ:
| + Chuyên đề 6: | Pháp luật về kế toán: | 16 giờ |
| + Chuyên đề 7: | Tổ chức công tác kế toán và vai trò, nhiệm vụ kế toán trưởng doanh nghiệp: | 16 giờ |
| + Chuyên đề 8: | Kế toán tài chính doanh nghiệp (kể cả kế toán đặc thù): | 40 giờ |
| + Chuyên đề 9: | Tổ chức kế toán quản trị doanh nghiệp: | 36 giờ |
| + Chuyên đề 10: | Báo cáo tài chính và phân tích tài chính doanh nghiệp: | 40 giờ |
| + Chuyên đề 11: | Kiểm toán và kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp | 28 giờ |
| + Ôn tập và thi Phần II: | 08 giờ | |
| Cộng Phần II: | 184 giờ | |
| Tổng cộng: | 288 giờ | |
Thông thường, một khóa học kế toán trưởng kéo dài từ 03 đến 06 tháng tùy theo trung tâm giảng dạy.
3/Thi đánh giá kết quả học tập Việc thi đánh giá kết quả học tập được thực hiện như sau: Kết thúc mỗi phần trong chương trình học phải tổ chức thi hết học phần trong thời gian tối thiểu là 180 phút. Việc thi hết học phần được thực hiện dưới hình thức viết. Điểm thi hết học phần được chấm theo thang điểm 10 bậc. Bài thi dưới 5 điểm là không đạt yêu cầu. Chỉ những học viên bảo đảm tối thiểu 80% thời gian học tại lớp quy định cho mỗi học phần mới được dự thi học phần đó. Chỉ những học viên đạt mỗi bài thi hết cả hai học phần từ 5 điểm trở lên mới đạt yêu cầu khoá học. Kết thúc khoá học bồi dưỡng kế toán trưởng, đơn vị tổ chức khoá học căn cứ vào kết quả điểm bình quân của 2 bài thi hết học phần (thi lần đầu) để đánh giá theo bốn loại:
- Loại giỏi: Điểm bình quân hai bài thi hết học phần đạt từ 8 điểm trở lên (Trong đó không có điểm dưới 7);
- Loại khá: Điểm bình quân hai bài thi hết học phần đạt từ 7 điểm trở lên (Trong đó không có điểm dưới 6);
- Loại trung bình: Điểm bình quân hai bài thi hết học phần đạt từ 5 điểm trở lên (Trong đó không có điểm dưới 5);
- Loại không đạt yêu cầu: Có bài thi hết học phần dưới 5 điểm.
Học viên có quyền dự thi lại một trong hai bài thi hết học phần không đạt yêu cầu nhưng chỉ được dự thi lại một lần. Việc tổ chức lại cho những học viên không đạt yêu cầu được thực hiện vào cuối khoá học. Theo kinh nghiệm của tôi, việc học và thi đậu chứng chỉ kế toán trưởng là không quá khó, phần lớn các bạn cùng học chung khóa với tôi đều thi đậu chứng chỉ kế toán trưởng với điều kiện bạn tham gia khóa học một cách nghiêm túc.
Phan Thanh Nam - MA/CPA/CPT